Претседателството на СИЕР ја одржа својата 8.седница на 31.10.2018 година. Расправаше за актуелни теми поврзани со процедурите на измени на законската регулатива и за тековни состојби во организациите на Синдикатот на индустрија, енергетика и рударство.

Како што е познато, пред неколку месеци започнаа процедурите за измена на Законот за работни односи, Законот за пензиско-инвалидското осигурување, беше усогласен износот на минималната плата, а се промени и Законот за материјално обезбедување на работниците од претпријатијата со доминантна државна сопственост. Некои закони (како ЗРО, ЗПИО) одат во редовна процедура, па синдикатите можат да учествуваат во постапката за усогласување, како и во јавната расправа. На тој начин, особено во врска со Законот за работните односи, СИЕР самостојно и во содејство со ССМ имаше свои предлози и забелешки, кои воглавно беа прифатени во текот на усогласувањето на текстот помеѓу социјалните партнери.

После многуте штрајкови и протести, после „кампирањата“ пред Владата на РМ и цврсто изречените заложби за решавање на проблемите на последниот „загубар“, вработените во Еурокомпозит „11.Октомври“ од Прилеп се и понатаму во целосна неизвесност.

Струјата им е исклучена подолго време и нема услови за никакво производство. Пријавен е список на вработени на кои договорите за вработување ќе им престаната од деловни причини („технолошки вишок“), но нема средства да им се исплати испратнината согласно законот, кој вели дека испратнината се исплаќа со денот на отказот. Од друга страна, овие работници не би можеле да остварат право на материјално обезбедување како сите стечајци и технолошки вишоци од државните претпријатија, ако не им престане работниот однос од деловни причини и не остварат право на надомест од Агенцијата за вработување.

Информациите од Владата велат дека има заинтересирани инвеститори за ова наменско претпријатие, но очигледно не може да се постигне посакуваната динамика, така што неизвесноста продолжува.

Работниците побаруваат неисплатени нето плати и придонеси, за кои Владата вели дека ќе се исплатат од страна на инвеститорот, откако ќе се отвори претстечајна постапка, односно постапка за избор на најдобар зинтересиран купувач. Иста судбина би имале и испратнините за отпуштените работници, што значи дека тие би се исплатиле подоцна. За да се прават сите планирани постапки, Владата смета дека прво треба фирмата да се ослободи од вишокот вработени. Но, вработените тешко се разуверуваат дека работиве ќе се средат на предвидениот начин, особено што се свесни дека никој не може да даде никакви гаранции.

Во ваква ситуација, не се исклучени повторни протести, особено бидејќи отказниот рок веќе завршува.

Собранието на СО Фени Индустри му изгласа недоверба на претседателот во мај и распиша вонредни избори во синдикалната организација. Изборите малку се оддолжија, поради годишните одмори, така што Собранието се состана во нов состав на 11.08.2018 и избра нов претседател, Миле Ѓорѓиев, кој беше член на Синдикалниот одбор и во претходниот состав.

Синдикалната организација на Фени Индустри подолго време се судира со сериозни проблеми, како поради стечајот врз фирмата, кој сé уште формално-правно не е завршен, така и со синдикалното раководење. Претходното синдикално раководство имаше несреќа да склучи договор со измамничка фирма за набавка на дрва, од кој значителни средства беа злоупотребени од страна на добавувачот, без да испорача дрва. Ова се случи во критичен момент за работниците, со отворање на стечај и голема неизвесност за иднината.

Сега се очекува завршеток на стечајната постапка. Планот за реорганизација е усвоен, но има приговор кој треба да добие конечна разрешница на Апелацискиот суд во Скопје.

Во исто време, по смените во синдикалното раководство, а со завршетокот на стечајот, се очекува отворање на дијалог со раководството и пристапување кон склучување на нов колективен договор за уредување на сите права и обврски меѓу работниците и работодавачот. Работниците, секако, очекуваат не само враќање на примањата на нормално ниво, како пред кризата, и нивно соодветно зголемување.

СИЕР се бори за подобрување на регулативата за бенифициран стаж во последните десет години, откако престана да важи пензионирањето според остварен пензиски стаж.

Во рамки на таа борба, успеавме да избориме промена на законот и пропорционално пресметување на стажот, но само за рударите од подземна експлоатација. Но не се откажавме. Затоа последниот конгрес на СИЕР едната од усвоените резолуции ја посвети токму на ова прашање.

Поради тоа што немавме информации за тоа дали и какви измени во законот се подготвуваат, Претседателството на СИЕР покрена иницијатива за собирање потписи заради поткрепа на испоставените барања до изготвувачите на законите – ресорните министерства. Нашата главна заложба е:

Вработените на Еурокомпозит 11.Октомври од Прилеп, присилени од безизлезната состојба, по втор пат поставија шатори пред Владата на РМ. Првиот пат „кампирањето“ траеше два дена: шаторите се поставија на 1.Мај, а следниот ден, по средбата со премиерот Зоран Заев и добиените гаранции дека се работи на разрешување на статусот на претпријатието и на вработените, работниците си заминаа од Скопје.

Два месеци потоа, наоѓајќи се и понатаму во безизлезна ситуација, а особено заради неможност да им се исплаќа макар минимална плата месечно, тие одново ги поставија шаторите пред Владата. Овој пат се решени да истраат и да не си одат без готови решенија. Велат, на ветувања повеќе не веруваат.

Претседателството на СИЕР ја одржа својата седма седница на 27.06.2018 година. Главна тема за расправа беа нови двата нацрт-закони: Закон за работни односи и Закон за синдикати, здруженија на работодавачи и колективно договарање.

Претседателството на СИЕР констатира дека, спрема содржината на двата акти, не се работи за нови решенија, туку прераспоред на старите решенија од ЗРО, со мали доработки и измени. Законот за синдикати, здруженија на работодавачи и колективно договарање, пак, е пренесен делот за организација и регистрација на синдикати и здруженија на работодавачи и делот за колективно договарање од ЗРО.

Во дискусиите беше оценето колку во понудените решенија се соджани барањата на СИЕР, особено во поглед на договорите на определено време и испратнините при отказ од деловни причини. Беше изразено целосно незадоволство од невклучување на синдикатите во подготовката на текстот на законот, фаза во која е полесно да се вградуваат барањата на синдикатот.